X. ΖΑΜΠΟΥΝΗΣ: Έχω σηκώσει χέρι σε γυναίκα

Συναντηθήκαμε ένα απόγευμα, με φιλική παρέα, σε ένα εστιατόριο στην Τούμπα. Η συνάντησή μου με τον mr. Savoir Vivre, μου προκαλούσε άγχος. Γι' αυτό όσο οδηγούσα και μέχρι να φτάσω στον τελικό προορισμό, ανέτρεξα σε όλα τα μαθήματα savoir vivre που έχω λάβει τόσα χρόνια από τον πατέρα μου (θαυμαστή των καλών τρόπων) προκειμένου να σταθώ αντάξια των περιστάσεων.

Φτάνω στη «Μαύρη Θάλασσα». Μας συστήνει ο Στέφανος. “Δυνατή χειραψία, ενδιαφέρον” είναι η πρώτη του κουβέντα. Κι αυτή αρκεί για να αποκτήσω την αυτοπεποίθηση που στιγμιαία είχα χάσει και να κερδίσω τα credits που χρειαζόμουν για να απολαύσω τη γνωριμία μου μαζί του.

Καπνίζει πούρο και νιώθω ότι το απολαμβάνει πραγματικά. Τη στιγμή που τον παρατηρώ εισέρχεται στο εστιατόριο μία παρέα Ρώσων. Πριν προλάβουν να καθίσουν στο τραπέζι τους ρωτάει σε άψογα αγγλικά αν τους ενοχλεί το κάπνισμα. Του απαντούν -σε όχι και τόσο άψογα αγγλικά- ότι ευτυχώς τώρα μπορούν να καπνίσουν κι αυτοί. Αγαπά τον γαλλικό κινηματογράφο και συχνά στη συζήτηση κάνει αναφορές σε Γάλλους σκηνοθέτες και αποσπάσματα ταινιών που τον εκφράζουν. Όσο συζητάμε λέμε για την πολιτική και το μνημόνιο, τις συνεργασίες και πώς αυτές άδοξα τελειώνουν, τα διαζύγια (το δικό του βγήκε πρόσφατα), τους βασιλιάδες. Τον ρωτάω για τον Κωνσταντίνο και την οικογένειά του. Διακρίνω μία μεγαλύτερη αδυναμία στον πρίγκιπα Παύλο και τη Μαρί Σαντάλ. Μου μιλάει για τον κομμουνιστή πατέρα του που ήταν δήμαρχος στη Βέροια, για τη Χαλκιδική απ' όπου κατάγεται, για τη Θεσσαλονίκη όπου γεννήθηκε, και πίνει άλλο ένα ποτήρι Μαστίχας Χίου που υπάρχει στο τραπέζι. “Πώς γίνεται από κομμουνιστή πατέρα να βγει παιδί με κολλητούς βασιλιάδες;” τον ρωτάω. «Είναι θέμα που άπτεται πολλών επιστημών», με παραπέμπει στην αυτοβιογραφία που γράφει αυτή την εποχή. Έρχεται ο αρειανός ιδιοκτήτης του εστιατορίου και αστειεύονται. Άλλωστε, οι μεγάλες αγάπες δεν ξεχνιούνται εύκολα και ο ΠΑΟΚ είναι αναμφισβήτητα μία από τις μεγάλες αγάπες του Χρήστου Ζαμπούνη. Ζητώ συγνώμη και σηκώνομαι από το τραπέζι για να μιλήσω στο τηλέφωνο. Σηκώνεται και αυτός και παροτρύνει και τους άλλους κυρίους της παρέας να το κάνουν γιατί “πάντα ένας άντρας πρέπει να σηκώνεται όταν μία κυρία απομακρύνεται από το τραπέζι”. Επιστρέφω. Μιλούν για τον Μπουτάρη. Μου λέει ότι τον συμπαθεί και μου αποκαλύπτει ότι δέχθηκε πρόταση από συνδυασμό να είναι υποψήφιος στις δημοτικές εκλογές, όμως αρνήθηκε. Πολλές στιγμές, πολλά “μαθήματα” για μένα. Ένιωθα την ανάγκη να ανοίξω ένα μπλοκάκι και να καταγράφω όσα λέει για να μην χάσω ούτε μία ατάκα.

Ο Χρήστος Ζαμπούνης, όπως τον γνώρισα εγώ, είναι ένας αληθινός κύριος. Δεν έχει κανέναν λόγο να προσποιηθεί ούτε να πει επιπλέον πράγματα για να εντυπωσιάσει. Με μια απλή καταγραφή των εμπειριών του και την αφήγηση αυτών που έχει ζήσει είναι βέβαιο ότι θα εντυπωσιάσει. Είναι αριστοκράτης. Από αυτούς που εμείς η νεότερη γενιά δεν είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε. Ευτυχώς εγώ τον γνώρισα.

Την επόμενη ημέρα ξανασυναντηθήκαμε, στο προγραμματισμένο μας πια ραντεβού για τη συνέντευξη. Αν και το “υλικό” που είχα ήταν υπεραρκετό για να γράψω, ήθελα να μάθω ακόμη περισσότερα πράγματα γι' αυτόν. Παραγγέλνουμε καφέ, καθόμαστε αναπαυτικά στους καναπέδες του λόμπι του Μακεδονία Παλάς και το μαγνητόφωνο αρχίζει να γράφει. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ ΤΟΥΝΤΟΥΡΗ

Έχετε αποποιηθεί ποτέ τους καλούς σας τρόπους;

Γενικώς δεν είμαι οξύθυμος ούτε άνθρωπος που ανοίγει μέτωπα. Από μικρός, στο σχολείο, ήμουν το ευγενικό παιδί. Ο πατέρας μου μου διηγήθηκε ότι μια στιγμή γύρισα στο σπίτι και είπα περίλυπος “Μπαμπά γιατί δεν μπορώ να πω τη λέξη μαλάκας;”, ενώ όλα τα υπόλοιπα παιδιά στο σχολείο την έλεγαν. Αυτό δεν ξέρω αν είναι επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος ή DNA. Ο πατέρας μου, για παράδειγμα, ήταν αθυρόστομος, με Παναγίες και Χριστούς και Παναχαϊκές. Μάλλον θα πήρα από τη μητέρα μου.

Θεωρείτε επιτυχία σας το ότι ο κόσμος σας έχει ταυτίσει με το savoir vivre;

Υπήρχε ένα κενό και μία κοινωνική τάση. Υπήρχε μία ισοπέδωση κοινωνική μετά το 1981 που ανέβηκαν νέες τάξεις. Τα χαμηλότερα στρώματα -μικροαστικά και αγροτικά- απέκτησαν πλούτο και μαζί με τον πλούτο εκτός από σπίτι, αυτοκίνητο, σαλόνι και ηλεκτρικές συσκευές ήθελαν να αποκτήσουν και τρόπους, τους τρόπους της αστικής τους ολοκλήρωσης. Και εκείνη την εποχή βρέθηκα εγώ και έγραψα αυτό το βιβλίο το οποίο ανταποκρινόταν σ' αυτή την ανάγκη.

Οι καλοί τρόποι μαθαίνονται ή είναι κάτι έμφυτο;

Οι καλοί τρόποι μαθαίνονται και η απόδειξη είναι ότι το μωρό αν δεν το μάθουμε από μικρό κάθε τρεις ώρες να αλλάζει μπιμπερό, έχει διαλυθεί. Αν του το μάθουμε είναι παιδεία. Με απασχόλησε ιδιαιτέρως αυτό το θέμα κι έτσι με τη γέννηση του ανιψιού μου, φέτος έγραψα το βιβλίο «Savoir Vivre για Παιδιά». Βεβαίως θα φτάσει κάποιος στην εφηβική ηλικία που θα τα πετάξει όλα αυτά λέγοντας ότι είναι άχρηστα, όπως κάναμε όλοι.

Το κάνατε κι εσείς;

Ε βέβαια, όλοι κάνουμε την επανάστασή μας σε εκείνη την ηλικία. Πιστεύουμε ότι ο κόσμος δεν έχει όρια και ότι δεν πρέπει να έχει καταναγκασμό και μετά τα ανακαλύπτουμε ξανά με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση. Η διαφορά είναι ότι πάντα θα ξεχωρίζει κάποιος που έχει καλή ανατροφή από μικρός στο σπίτι του από αυτόν που την έμαθε αργά. Γιατί όταν τα ξέρεις δεν έχει σημασία αν τα κάνεις, Θα σου βγουν. Στο σπίτι μπορεί τη μητέρα σου να την κάνεις “ποδήλατο”, αλλά αν βγεις σε μια παρέα αγνώστων, αυτά που σου 'χει μάθει η μητέρα σου θα σου βγουν.

Θυμώνετε όταν συναντάτε αγενείς ανθρώπους;

Φοβούμαι ότι μαζί μου είναι όλοι ευγενικοί ή προσπαθούν τουλάχιστον. Έχουμε στη χώρα μας ένα ραγιαδισμό, κατάλοιπο από την Τουρκοκρατία. Είμαστε δηλαδή ευγενικοί με τους ευγενικούς ή με τους ισχυρούς, ενώ η ουσία της ευγένειας είναι να είσαι ευγενής με τον αδύναμο, με τον άνθρωπο που νιώθει άβολα. Το savoir vivre είναι να νοιάζεσαι για τον άλλον.

Στον έρωτα χωράει το savoir vivre; Ή μήπως όταν ερωτευόμαστε τα ξεχνάμε όλα και οι καλοί τρόποι μπαίνουν στην άκρη;

Όποιος μπορεί να κρατήσει τους καλούς του τρόπους σ’ έναν παθιασμένο έρωτα, ας σηκώσει το χέρι.

Εσείς έχετε ξεχάσει τους καλούς σας τρόπους για έναν έρωτα;

Ε βέβαια!

Τι έχετε κάνει δηλαδή;

Σήκωσα χέρι.

Το μετανιώσατε αμέσως;

Ασφαλώς.

Και τη γυναίκα φαντάζομαι τη χάσατε για πάντα μετά από αυτό.

Ναι.

Τι ρόλο παίζει ο έρωτας στη ζωή σας;

Αυτή τη στιγμή η ερωτική μου ζωή θυμίζει το 1922 όταν τα ελληνικά στρατεύματα υποχωρούσαν ατάκτως μετά την επίθεση του Κεμάλ από την αλμυρά έρημο.

Εσείς από ποια πλευρά είστε;

Με την πλευρά των ελληνικών στρατευμάτων.

Από επιλογή;

Γράφω ένα καινούριο βιβλίο τώρα, το οποίο έχει προσωπικά στοιχεία όπου εξηγούμαι και εξηγώ. Στον συγκεκριμένο τομέα μία από τις εξηγήσεις είναι ότι μετά από μία περίοδο εξωστρέφειας, διανύω μία μοναχική περίοδο στην οποία μ' έχει κερδίσει η λογοτεχνία, η σκέψη, το πνεύμα, αλλά με έχασε η σαρξ.

Υπάρχει κάτι άλλο που λείπει από τη ζωή σας αυτή τη στιγμή;

Πολλά. Δεν θα πρωτοτυπήσω. Μου λείπει η χαρά της ζωής.

Η χαρά της ζωής δεν είναι επιλογή μας; Γιατί σας λείπει;

Είχα πολλά πένθη μαζί. Έχασα τον πατέρα μου, πήρα διαζύγιο, σταμάτησα τη συνεργασία με ένα περιοδικό με το οποίο είχα ταυτισθεί, ο εκδοτικός οίκος «Φερενίκη» που ιδρύσαμε με την αδελφή μου, χωρίς να έχει πρόβλημα επιβιώσεως, δυσκολεύεται σε αυτό τον οικονομικό κλυδωνισμό, υπάρχει η ευρύτερη εθνική κατάθλιψη. Μπορεί να υπάρχουν ικανοποιήσεις, αλλά δεν υπάρχει αυτή η φλογοβόλος χαρά της ζωής που είχαμε όταν η ζωή ήταν εύκολη. Κι αυτός μπορεί να είναι και ο τίτλος του νέου μου βιβλίου, “Η Εύκολη Ζωή”.

Τι αποτελεί έμπνευση για εσάς;

Α, η έμπνευση! Είναι ένα δώρο που μου επέτρεψε να δημοσιογραφώ επί 25 χρόνια και να έχω γράψει δέκα βιβλία.

Αλήθεια, γιατί παντρευόμαστε; Από έρωτα ή από συμφέρον;

Εγώ παντρεύτηκα από έρωτα. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Καταλαβαίνεις όταν ο έρωτας σου χτυπήσει την πόρτα. Σε ενημερώνει. Σου λέει “αυτή είναι που θα παντρευτείς κι αυτή είναι που θα κάνεις παιδί, αυτή που θα την έχεις κολλητή, αυτή φιλενάδα κι αυτή που θα την πνίξεις”. Στα λέει, στα στέλνει τα μηνύματα. Τώρα, αν είναι κανείς πολύ φιλόδοξος και τον ενδιαφέρει να ανέβει κοινωνικά μπορεί να χρησιμοποιήσει και τον γάμο όπως μπορεί να χρησιμοποιήσει και άλλα πράγματα.

Θα ξαναπαντρευόσασταν;

Θα ξαναπαντρευτώ. Σκέφτομαι να κάνω δυο τρεις γάμους ακόμη.

Έχετε δηλαδή ακόμη να γράψετε...

Στον γάμο δεν πολυγράφεις. Κάθε συγγραφική πορεία είναι μοναχική. Δεν γράφεις γιατί ζεις. Η μόνη περίοδος που μπορείς να γράψεις είναι όταν περιμένεις να ετοιμαστεί.

Είστε ρομαντικός άντρας; Αυτός που θα βγάλει στο πρώτο ραντεβού τη γυναίκα για ένα δείπνο κάτω από τα αστέρια;

Ε, βέβαια. Πιο κλισέ δεν υπάρχει. Αλλά υπάρχει και η τάση της ανατροπής. Δηλαδή, μπορεί να πάμε σ' αυτό το δείπνο, αλλά την επομένη θα πάμε στο γήπεδο να δούμε τον ΠΑΟΚ. Υπάρχουν και τα δύο στοιχεία.

Εσείς πώς κάνατε πρόταση γάμου στην πρώην σύζυγό σας;

Η πρώτη μου σύζυγος (το πρώην είναι παθητικό και το πρώτη δείχνει και τον δυναμισμό του ότι θα υπάρξει και δεύτερη), ένα γάμο έχω κάνει άλλωστε, είναι εικαστικός φωτογράφος, και έκανα ένα φωτογραφικό έργο για να της κάνω πρόταση γάμου. Με τον τρόπο της δηλαδή. Σκηνοθέτησα μία εικόνα και χρησιμοποίησα την ίδια τεχνική του έργου της, το τύπωσα πάνω σε ένα τεράστιο υλικό που δεν χωρούσε στο αυτοκίνητό μου, γι’ αυτό το μεταφέραμε μ’ ένα φορτηγάκι στην Τήνο, στο εξοχικό της, το έβαλα στο δωμάτιό της και της είπα “άνοιξέ το”. Δεν της μίλησα. Το έργο είχε την ταπεινότητά μου γονατιστή με το μονόπετρο, είχαμε βάλει και ένα ωραίο φεγγάρι πίσω και επάνω έγραφε “ζητώ την χείρα σου”. Αυτό.

Οι γυναίκες σας φλερτάρουν;

Ναι.

Πώς σας προσεγγίζουν;

Ένας κύριος έχει πάντα ρομαντική αμνησία σ' αυτά τα θέματα. Πάντα όταν με ρωτούν για άλλες γυναίκες απαντάω “δεν θυμάμαι”. Ο τζεντλεμαν δεν διηγείται τις ερωτικές του επιτυχίες. Τις ξεχνά.

Κάνετε το πρώτο βήμα;

Ναι. Κανένας δεν μπορεί να με κατηγορήσει ότι δυσκολεύομαι στο να εκφράσω τα αισθήματά μου. Βεβαίως εξαρτάται και από την περίοδο. Σ' αυτή την περίοδο δεν πολυκοιτάω προς τα έξω κοιτάω προς τα μέσα.

Ποια γυναίκα γοητεύει τον Χρήστο Ζαμπούνη;

Η Keira Knightley σήμερα, η Jane Russell παλαιότερα.

Οι άντρες προτιμούν τις ξανθές;

Εγώ ως ΠΑΟΚΤΣΗΣ προτιμώ τις μαυρόασπρες!

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ADORE ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2011